Ülkemizde yaşanan ve pek çok vilayetimizi etkileyen Kahramanmaraş merkezli sarsıntının toplum psikolojisine olan olumsuz tesiri yalnızca sarsıntı bölgesinde değil tüm Türkiye’de görülüyor. Ailesini, sevdiklerini, arkadaşlarını kaybedenlerin sayısı her geçen gün artıyor. Lakin sarsıntı korkusunu çok fazla içselleştirmek vakit zaman fizyolojik meseleleri da beraberinde getirebiliyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Psikoloji Bölümü’nden Uzm. Psk. Ayşe Burcu Durak, çok sarsıntı endişesinin insan sıhhati üzerindeki tesiriyle ilgili bilgi verdi.
Deprem korkusu süratle artıyor
İnsan tüm hayatı boyunca bir kadro olaylar yaşar, kimi olaylara şahit olur ve bu olaylardan etkilenir. Bunun sonucunda da endişe korku ve öbür bir ekip farklı hisler hisseder bunların sonucunda kimi hastalıklar ortaya çıkabilir. Ömrü boyunca sevilen birinin mevti, savaşlar, afetler (deprem, yangın, sel), kazalar üzere olumsuz olaylar yaşayabilir. Son periyotta yaşanılan sarsıntı de birçok vatandaşın hayatında olumsuz sonuçlar ortaya çıkardı. Hayatını kaybedenlerin yakınları diğer kayıplar verme tedirginliğiyle, zelzele bölgesinde yaşamayanlar birebir olumsuz durumlarla karşı karşıya kalma, ailesini ve yakınlarını kaybetme tedirginliğiyle zelzele korkusu yaşayabilmektedir. Zelzele korkusu iki biçimde görülmektedir; biri sarsıntısı direkt yaşayan biri olmak, başkası ise zelzelesi yaşamadan dolaylı olarak haberler yahut toplumsal medya üzerinden şahit olmaktır. Daima huzursuz olmak, kapalı alana girememek (klostrofobi), zahmet ve bunalma hissi sarsıntı korkusu nedeniyle yaşanabilmektedir.
Psikolojimiz fizyolojimizi etkiliyor
Deprem korkusu üzere daima gerilim durumunda olma psikolojisi bireyde fizyolojik hastalıklara yol açabilmektedir. Bedenin kronik gerilimle karşı karşıya kalması farklı hastalıklara neden olabilmektedir.
Yaşanan olaylar kişi için gerilim verici tesirler ortaya çıkarmaktadır. Gerilim veren olaylara karşı herkesin vereceği reaksiyonlar farklı olmaktadır.
Stres anında bedenimizin bizleri hayatta tutmak için verdiği temel reaksiyona “savaş ya da kaç tepkisi” denir. İnsan böylesi bir evrede alarm basamağındadır, bu basamak kişiyi tehdit edici durumla karşılaştığında bedeninin vereceği savaş ya da kaç reaksiyonuna hazırlar, şayet gerilim uzamazsa kişi adaptasyon evresine girer vücut uyarılmadan evvelki evresine dönmektedir.
Eğer gerilim verici durum uzun vadeli ve çözümlenmesi sıkıntı ise uzatılmış alarm durumda bir kadro fizyolojik ruhsal yansılar ortaya çıkmaktadır.
Bu reaksiyonlar;
- Uyku bozuklukları
- Sinirlilik, gerginlik
- Motor uyum bozuklukları
- Yorgunluk
- Çökkünlük
Bu yansılar birçok organda hastalık için kıymetli bir nedensel rol oynar.
- Beyin yapısında
- Endokrin sistemde
- Nörotransmitter salınımda ve geri alımında
- Nöroimmun sistemde
çeşitli değişikliklere sebep olabilmektedir.
Bu hastalıklara dikkat
Stres durumlarında böbreklerin çabucak üzerindeki böbrek üstü bezi kortizol üretmektedir. Kortizol salınması sıhhatsiz bir halde artınca gece uykuya dalmakta ve sabah erken kalkmakta zorlanılmaktadır. Bu belirtiler vakitle sirkadiyen saatin bozulmasıyla uyku apnesi, kalp damar rahatsızlıkları, diyabet, obezite ve farklı hastalıklara neden olmaktadır. Bu çeşit durumlarda şahıslarda zayıflayan bağışıklık sistemi, kanser, metabolik hastalıklar, depresyon, sindirim sistemi hastalıkları, kaslardaki kronik ağrılar yahut migren üzere problemler ortaya çıkabilmektedir. Sarsıntı sonrası psikolojimizin fizyolojik hastalıklara yol açmaması için uygun vakitte uzman yardımı alınması kıymetlidir.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
